เด็กฝึกหัด อยากรู้ความหมายของคำบางคำที่ใช้ใน พระพุทธศาสนา

กราบสวัสดีทุกๆท่าน ที่แวะเข้ามาครับ ผมเป็นคนไทยร้อยเปอร์เซนร์ และตั้งแต่จำความได้ผมก็นับถือศาสนาพุทธเรื่อยมา แต่ก็ยังสับสนกับภาษาบางภาษา และคำบางคำในคำสอนของพระสมณโคดม คือพูดง่ายๆว่าไม่เข้าใจในความหมายนะครับ ยกตัวอย่างเช่นคำว่า มรรค โลกุตตระ สมุทัย อะไรทำนองนี้ ขอความกรุณาทุกๆท่านช่วยชี้แจงแถลงไข ไห้ข้าพเจ้าได้รู้แจ้งจักเป็นบุญ และพระคุณอย่างสูงครับ ขออนุโมทนาบุญกับทุกท่านครับ ปล.เจอคำไหนไม่เข้าใจจะเข้ามาถามเรื่อยๆนะครับ

 

มรรค ทาง,หนทาง
1.มรรคว่าโดยองค์ประกอบ คือ ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ เรียกเต็มว่า อริยอัฎฐังคิกมรรค แปลว่า "ทางมีองค์ 8ประการอันประเสริฐ" เรียกสามัญว่า มรรคมีองค์ 8
1.1สัมมาทิฎฐิ ความเห็นชอบ
1.2 สัมมาสังกัปปะ ดำริชอบ
1.3สัมมาวาจา เจรจาชอบ
1.4สัมมากัมมันตะ ทำการชอบ
1.5สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีพชอบ
1.6สัมมาวายามะ เพียรชอบ
1.7สัมมาสติ ระลึกชอบ
1.8 สัมมาสมาธิ จิตตั้งมั่นชอบ
2.มรรคว่าโดยระดับการให้สำเร็จกิจ คือทางอันให้ถึงความเป็นอริยะบุคคลแต่ละขั้น, ญานที่ทำให้ละสังโยชน์ให้ขาดเป็นชื่อแห่งโลกุตตรธรรมคู่กับผล มี 4 ขั้น โสดาปัตติมรรค 1, สกทาคามีมรรค 1, อนาคามีมรรค 1, อรหัตมรรค1; คู่กับผล

พจนานุกรมพุทธศาตร์ ฉบับประมวลศัพท์
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต)

 

โลกุตตระ (อ่านว่า โลกุดตะระ) มีความหมายว่า ไม่เกี่ยวข้องกับเรื่องทางโลก
มักใช้ คู่กับคำว่า โลกิยะ ซึ่งแปลว่า ยังเกี่ยวข้องกับโลก


โลกุตรธรรม จึงหมายถึงธรรมะที่เป็นแนวทางเพื่อการหลุดพ้นจากโลก รวมถึงภพภูมิต่างๆ
และเป็นธรรมะที่ทำให้เข้าถึงนิพพานโดยตรง

โลกุตรธรรม มี 9 ประการได้แก่ อริยมรรค 4, อริยผล 4, นิพพาน 1 โดยมีรายละเอียดดังนี้

- อริยมรรค 4 คือ โสดาปัตติมรรค สกิทาคามิมรรค อนาคามิมรรค อรหัตมรรค
- อริยผล 4 คือ โสดาปัตติผล สกิทาคามิผล อนาคามิผล อรหัตผล

อ้างอิง​

ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548​

 

ขออนุโมทนาในการใฝ่หาความรู้ของท่านเจ้าของกระทู้ด้วยนะคะ คำศัพท์และความหมายทางพุทธศาสนาหรือคำในพระอภิธรรมต่าง ๆ สามารถค้นหาได้ในพจนานุกรมพุทธศาสน์ของท่านพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต) ได้ทุกคำค่ะ ในหน้าเว็บพลังจิตก็มีนะคะ มุมบนขวาของเว็บคลิกคำว่าพจนานุกรม ก็สามารถค้นหาคำต่าง ๆ ที่ต้องการทราบความหมายได้เลยค่ะ

 

ขอขอบพระคุณพี่ buakwun มากๆเลยครับ ที่แนะนำครับ ผมเพิ่งสมัครสมาชิค palungjit ได้ไม่นานเท่าไร ยังใช้งานไม่คล่อง เลยไม่รู้ ขอบคุณที่บอกช่องทางไห้ครับ อนุโมทนาบุญครับ

 

ขอบพระคุณทุกๆท่านนะครับ ที่ช่วยตอบและแนะนำ ขอบุญกุศลในการไห้ความรู้นี้ จงดลไห้ทุกท่าน สุขภาพดี สติปัญญาดี เจริญดี ทั้งทางโลกและทางธรรม อนุโมทนาครับ

 

มีศิล สมาธิ ปัญญา ลงตัวในมรรค จะได้ไม่งง สมุทัย สาเหุตของความทุกข์ เรียก สมุทัย โลกุตตระ ใช้เรียกตั้งแต่ พระโสดาบัน ขึ้นไป

 

มรรค คือทางสายเดียวเพื่อความพ้นทุกข์ เป็นทางสายเอกสายเดียวที่จะนำไปสู่ความพ้นทุกข์ เมื่อเดินอยู่ในทางสายเอก ก็ไปถึงธรรมที่เป็นเอก ธรรมที่เป็นหนึ่ง (คือพระนิพพาน) มรรคมีองค์ ๘ แจกเป็นสัจจะละ ๓ คือ ศีล สมาธิ ปัญญา แจกเป็นสัจจะละ ๒* คือ สมถะและวิปัสสนา

สมุทัย คือการละ มีความอยากทีไรก็มีความทุกข์ขึ้นมาทุกที ตัณหาเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ แจกเป็นสัจจะละ ๓ คือ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน แจกเป็นสัจจะละ ๒* คือ อวิชชา ภวตัณหา

โลกุตตระ คือความพ้นจากโลก เหนือโลก พ้นวิสัยของโลก ไม่เนื่องในภพทั้ง ๓

*จากพระสุตตันตปิฏก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ สฬายตนวิภังคสูตรที่ ๗

 

มรรค ได้แก่ ข้อปฏิบัติ วิธีปฏิบัติ ทาง

สมุทัย ได้แก่ ตัณหา

เมื่อปฏิบัติไปๆจนกระทั่งๆ กำจัดตัณหา ซึ่งเป็นต้นเหตุของทุกข์ได้สิ้น = นิโรธ (= นิพพาน) จิตใจจึงอยู่เหนือโลกธรรม ไม่หวั่นต่อโลกธรรม 8 ประการ = โลกุตระ ก็จึงอยู่ในโลกมนุษย์นี้ด้วยจิตใจที่โปร่งโล่งเป็นอิสระ ไม่่ต้องดิ้นรไปโลกไหนๆดอก

 

พระวจนะ" ภิกษุทั้งหลาย พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ใดใด ได้ตรัสรู้ตามเป็นจริงไปแล้ว ในกาลยืดยาวนานฝ่ายอดีต ท่านทั้งหลายเหล่านั้น ได้ตรัสรู้ตามที่เป้นจริง ซึ่งความจริงอันประเสริฐสี่อย่าง ภิกษุทั้งหลาย พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ใดใด จักได้ตรัสรู้ตามเป็นจริง ต่อกาลยืดยาวนานฝ่ายอนาคต ท่านทั้งหลายเหล่านั้น ก็จักได้ตรัสรู้ตามที่เป้นจริง ซึ่งความจริงอันประเสริฐสี่อย่าง ภิกษุทั้งหลาย แม้พระอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ผู้ตรัสรู้ตามที่เป็นจริงอยู่ ในกาลเป้นปัจจุบันนี้ ก็ได้ตรัสรู้อยู่ ซึ่งความจริงอันประเสริฐสี่อย่าง ความจริงอันประเสริฐสี่อย่างนั้น เหล่าใหนเล่า สี่อย่างคือ ความจริงอันประเสริฐคือทุกข์ (ทุกข์อริยสัจจ์) ความจริงอันประเสริฐคือเหตุให้เกิดทุกข์ (ทุกขสมุทัยอริยสัจจ์) ความจริงอันประเสริฐคือความดับไม่เหลือของทุกข์ (ทุกขนิโรธอริยสัจจ์) และความจริงอันประเสริฐคือทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือของทุกข์ (ทุกขนิโรธคามินีปฎิปทาอริยะสัจจ์) ..................ภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนั้น ในกรณีนี้ พวกเธอพึงทำความเพียรเพื่อให้รู้ตามเป็นจริงว่า นี้เป็นทุกข์ นี้เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ นี้เป้นความดับไม่เหลือของทุกข์ และนี้เป้นทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือของทุกข์ ดังนี้เถิด--มหาวาร.สํ.19/543/1704..

 

โลกุตรธรรม 9 พออธิบายให้ละเอียดกว่านี้ได้มั๊ยครับ พอดีอยากทราบโดยพิสดาร

 

!!!เออ!!!??อะไรครับนี่ ต้องขออภัยจริงๆครับ ภาษาไทยยังเข้าใจยากเลยครับ