มงคลชีวิตข้อที่ 31 ความเพียรเผากิเลส

ความเพียรเผากิเลส

ขยายความมงคลข้อที่ ๓๑ ตโป ความเพียรเป็นความเพียรเผากิเลส เป็นอุดมมงคล

ชื่อว่า ตบะ เพราะเผาบาปธรรมทั้งหลาย อินทรียสังวร การสำรวมอินทรีย์ก็ดี วิริยะความเพียรที่เป็นกุศลก็ดี ชื่อว่า ตบะ

อินทรียสังวร ชื่อว่า ตบะ เพราะป้องกันจิตไม่ให้ตกไปในความยินดีและยินร้าย การมีสติระลึกรู้อยู่ ในลักษณะของรูปนาม ที่มาปรากฎทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ ชื่อว่าอินทรียสังวร การสำรวมอินทรีย์

วิริยะ ความเพียรนั้นมีทั้งเพียรในกุศลและอกุศล ความเพียรในกุศลเท่านั้นจัดเป็นตบะ เพราะเผาอกุศล ทำให้กุศลเจริญขึ้น

ตัวอย่างของผู้ไม่สำรวมอินทรีย์มีโทษอย่างไร พีงเห็นได้จากเรื่องนี้

สามเณรรูปหนึ่งได้ฌานสมาบัติ เวลาไปบิณฑบาตก็เหาะไป วันหนึ่งเหาะมาลงที่บ้านของนายช่าง
หูก ได้เห็นธิดาของนายช่างหูกมีรูปร่างหน้าตางดงาม มิได้สำรวมตาได้มองดูเธอด้วยความกำหนัดยินดี เป็นเหตุให้กามราคะ ความยินดีในกามเกิดขึ้น ฌานจึงเสื่อม ไม่อาจเหาะกลับไปยังสำนักได้ นี่คือโทษของความไม่สำรวมอินทรีย์คือ ตา
เพราะฉะนั้นการสำรวมอินทรีย์คือตา เป็นต้นจึงจัดเป็นตบะ เครื่องเผาบาปธรรม จัดเป็นอุดมมงคลประการหนึ่ง

ที่มา:http://www.84000.org/tipitaka/book/bookpn06.html[BIGVDO][/BIGVDO]